اگر با بازاریابی دیجیتال آشنایی دارید یا به دنبال یک آژانس دیجیتال مارکتینگ هستید، پس احتمالا تا به حال با واژه پرسونا مواجه شده اید. حتما برایتان این سوال پیش آمده که پرسونا چیست و چرا اصلاً به آن نیاز داریم؟ خب برای اینکه بدانید پرسونا چیست و به چه دردی می خورد، تا آخر این مقاله همراه ما باشید تا مراحل تدوین پرسونای مخاطب و مشتری را بیاموزید .
پرسونا چیست؟
پرسونا تصویری خیالی از یک مخاطب واقعی است که با کسب و کار شما سروکار دارد. شما با طراحی یک شخصیت خیالی، می توانید خواسته ها و نیازهای مشتریان و مخاطبان خود را بهتر درک کنید و استراتژی محتوا و مدل کسب و کار خود را بر آن اساس بنا کنید.
شناخت مخاطبان هدف، امروزه به یکی از مهم ترین موارد در یک کسب و کار آنلاین تبدیل شده است. شما برای اینکه بدانید چه محتوایی تولید کنید، از چه نوع کمپین بازاریابی استفاده کنید و چه خدماتی را ارائه دهید، لازم است که به طور کامل مشتریان و مخاطبان خود را بشناسید.
حتی تدوین پرسونا می تواند در پیدا کردن ایده های جدید برای تولید محتوای وبلاگتان موثر باشد.
برای مثال، فرض کنید که شما مدیر یک مهد کودک هستید و می خواهید یک وبسایت داشته باشید تا والدین بتوانند در آن به صورت آنلاین فرزندان خود را ثبت نام کنند. برای اینکه بتوانید تصویر بهتری از مخاطبان هدف خود (که در اینجا همان والدین هستند) داشته باشید، می توانید با پاسخ به سوالات احتمالی آنها را در قالب یک شخصیت خیالی یعنی همان پرسونا، تصور کنید. در این صورت می توانید بسیار راحت تر راجع به کارها تصمیم گیری کنید و آنها را پیش ببرید.
سوالات احتمالی شما در طراحی پرسونا مخاطب می تواند از این قبیل باشد:
- مخاطب هدف شما چه سنی دارد؟ (رنج سنی)
- آیا شاغل است یا خانه دار؟
- چه علایقی را در زندگی شخصی دنبال می کند؟
- چه دست آورد هایی در زندگی خود داشته است؟
- چه اهدافی را دنبال می کند؟
- و …
با پاسخ به این سوالات، شما یک مخاطب یا مشتری فرضی برای خود ایجاد می کنید که می توانید بعدها در تصمیم گیری های خود راجع به نوشتن نوع محتوا، گسترش مهد کودک، انتخاب مربی و خیلی چیزهای دیگر از آن استفاده کنید. به طور کلی، اطلاعاتی که می توانید در ایجاد پرسونای مخاطب استفاده کنید، در زیر طبقه بندی شده است.
انواع پرسونای مخاطب چیست؟
به طور کلی، 4 مدل پرسونا وجود دارد که در ادامه هر کدام از این ها را به طور کامل برای شما عزیزان توضیح می دهیم. شما می توانید در پروژه های تان از هر کدام از این مدل ها استفاده کنید، فقط باید قبل از هر کاری شناخت کافی داشته باشید و به مطالعه مثال های مختلف از آن ها بپردازید.
1- پرسونای مبتنی بر هدف
در این نوع پرسونا تمرکز اصلی بر روی این مساله است که کاربران چه کارهایی را با محصول ارائه شده توسط شما انجام می دهند و چگونه نیازهای خود را با استفاده از محصول برطرف می کنند. فراموش نکنید که قبل از به کارگیری این پرسونا باید به شناخت کافی از محصول تان رسیده باشید و بدانید محصول تان چه مزیت ها و کارایی هایی دارد.
2- پرسونای مبتنی بر نقش
این نوع پرسونا تمرکز اصلی هم بر روی هدف و هم بر روی نقش کاربر دارد که در واقع نقش کاربر را در زندگی واقعی آنالیز و بررسی می کند. براساس همین بررسی محصولی طراحی می شود که پاسخگوی نیاز او باشد. با کمک این پرسونا شما می توانید محصول خود را هدفمند تر طراحی کنید و در نتیجه در آینده با استقبال بالایی رو به رو خواهد شد.
3- پرسونای تعاملی
در این نوع پرسونا شما خود را جای مخاطبان تان قرار می دهید و شروع به درک شخصیت و توانایی های آن ها در زندگی واقعی شان می کنید. بر این اساس، یک توصیف کامل و واقع بینانه از کاربران ایجاد می کنید. با این کار، شما به درک واقعی از کاربران تان می رسید و می توانید همان محصولی را که می خواهند برای شان ایجاد کنید.
4- پرسونای خیالی
این نوع پرسونا براساس تجربه قبلی تیم طراحی UX با کاربران و محصولات می باشد. در واقع، این تیم براساس تجربه های قبلی خود از طراحی محصولات و ارتباط با کاربران، فرضیه هایی را می سازند و می گویند کاربر به چه چیزی نیاز دارد.
برای ساخت پرسونای مخاطب به چه اطلاعاتی نیاز داریم؟
یکی از روش های استخراج و تدوین پرسونا این است که از خود سوالاتی بپرسید. شما می توانید به سولات زیر فکر کنید و جواب آنها را بیابید:
- موقعیت مکانی- افراد داخل این پرسونا کجا زندگی می کنند؟
- قرار دادن موقعیت مکانی- افراد داخل این پرسونا کجا زندگی نمی کنند؟
- میزان سن- میانگین سنی این پرسونا چند است؟
- جنسیت- جنسیت افراد داخل این پرسونا چیست؟
- علایق- علایق افراد داخل این پرسونا چیست؟
- سطح تحصیلات- سطح تحصیلات افراد داخل این پرسونا چقدر است؟
- عنوان شغلی- زمینه شغلی و عنوان شغلی افراد داخل این پرسونا چیست؟
- میزان درآمد- میزان درآمد افراد داخل این پرسونا چقدر است؟
- وضعیت تاهل- وضعیت تاهل افرادداخل این پرسونا به چه صورت است؟
- زبان- افراد این پرسونا به چه زبانی صحبت می کنند؟
- وب سایت مورد علاقه- افراد داخل این پرسونا از کدام وب سایت به صورت مکرر استفاده می کنند؟
- انگیزه خرید- دلایل افراد داخل این پرسونا برای خرید کردن از شما چیست؟
- نگرانی های خرید- نگرانی های افراد داخل این پرسونا برای خرید از شما چیست؟
چگونه راجع به پرسونای مشتری اطلاعات بیشتری کسب کنیم؟
همان طور که قبلاً اشاره شد، قبل از اینکه بخواهید پرسونای مشتری تدوین کنید باید سوالات احتمالی را مطرح کنید. حال ممکن است برایتان سوال پیش آید که پاسخ به این سوالات را از کجا پیدا کنیم تا نزدیک ترین حالت ممکن به واقعیت باشد؟
برای این کار شما می توانید از ابزارهای زیر کمک بگیرید..
ارسال پرسشنامه: شما با ارسال پرسشنامه می توانید اطلاعات زیادی از مخاطبان خود به دست آورید. می توانید یک انگیزه کوچک برای آنها ایجاد کنید که این کار را انجام دهند و یا از آنها خواهش کنید زمانی که به شما مراجعه می کنند، حدود 5 دقیقه زمان بگذارند و به سوالات داخل پرسشنامه پاسخ دهند.
استفاده از شبکه های اجتماعی: شما برای بهتر شناختن نیازهای مخاطبان خود می توانید از اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی کمک بگیرید. مثلا می توانید در استوری اینستاگرام یا در کپشن اینستاگرام سوالی را مطرح کنید یا از poll استفاده کنید یا بخواهید راجع به موضوعی نظرشان را اعلام کنند. می توانید سلیقه آنها را بهتر بشناسید و در ساخت محتواهای بعدی خود، از آنها استفاده کنید.
با مخاطبان صحبت کنبد: در صورت امکان اگر اطلاعات تماس مشتریان را در دست دارید، می توانید با آنها تماس بگیرید و راجع به محصول یا خدماتی که به آنها ارائه داده اید، بخواهید که نظرشان را اعلام کنند.
با همکاران خود صحبت کنبد: همچنین می توانید از همکاران خود کمک بگیرید و از آنها نیز نظر بپرسید. آنها احتمالاً تجارب خوبی در ارتباط با مخاطبان مختلف داشته اند و می توانند به شما در این کار کمک کنند.
از تجربیات گذشته خود استفاده کنید: اگر فکر می کنید که بودجه و زمان کافی برای شروع پروژه خود را ندارید، می توانید فعلا فقط از حدسیات و تجربیات گذشته خود استفاده کنید و به افکار خود جهت دهید. بعدا می توانید با کسب اطلاعات بیشتر، پرسونای خود را به روز رسانی کنید.
به طور کلی برای شروع تحقیقات راجع به پرسونا، باید از هر راهی که در دسترس دارید استفاده کنید تا اطلاعات مفیدی نصیبتان شود. حتی می توانید در اینترنت جستجو کنید و راجع به کسب و کار خود و نیازهای مشتریان خود بیشتر بخوانید. در این صورت می توانید پرسوناهای حرفه ای تری بسازید.
چه ابزارهایی در کسب اطلاعات راجع به انواع پرسونا موثر است؟
همان طور که می توانید راجع به مخاطبان خود به روش های سنتی تحقیق کنید، به کمک ابزارهای آنلاین نیز می توانید اطلاعات موثری به دست آورید.
Google analytics: از طریق این ابزار می توانید اطلاعات خوبی راجع به مشتریان کسب کنید. مثلا: بیشتر مخاطبان شما ساکن کدام کشور هستند، بیشتر از چه دستگاهی برای گشت و گذار در وب استفاده می کنند (موبایل، تبلت یا دسکتاپ). هم چنین می توانید اطلاعات مفید دیگری که می تواند به پژوهش شما مرتبط باشد را بیابید.
Clear bit Enrichment Program: یک ابزار عالی است برای ایجاد پرسونا به صورت خودکار. این ابزار از هر ایمیل یا نام دامنه به صورت خودکار پرسونا ایجاد می کند و می تواند به سوالات احتمالی شما پاسخ دهد. شما برای تکمیل تحقیقات خود و صرفه جویی در زمان، می توانید از این ابزار استفاده نمایید.
رسانه های اجتماعی: همان طور که قبلا نیز اشاره کردیم، شما می توانید از طریق رسانه های اجتماعی مانند Twitter، فیس بوک و … اطلاعات بسیار خوبی به دست آورید که در شناخت بهتر علایق و سلایق مشتری های شما کمک کند. پس این ابزارها را به هنگام طراحی پرسونای مشتری فراموش نکنید.
سخن آخر
همراهان عزیز قطعا خودتان به اهمیت پرسنای مخاطب و ساختن آن برای اتخاذ یک استراتژی مناسب جهت پیشبرد اهداف کسب و کار پی برده اید. بنابراین توصیه می‌کنیم در ابتدا توصیه های این مقاله را اجرا کرده و در ادامه مسیرتان از هر راهی که مناسب دیدید در جهت کسب اطلاعات در مورد مخاطبین هدف خود استفاده کنید.
در آخر از حضور گرمتان و دنبال کردن مطالب فارس محتوا متشکریم و مشتاقانه منتظر نظرات و سوالاتتان درباره این موضوع هستیم.
